We gaan als Nederlanders graag dagjes uit en deinzen (normaliter) niet terug van een lange rij in de attractieparken, mensenmassa’s of een drukbezocht evenement. En laat dit nou net in de coronapandemie een heikel punt zijn. Om de drukte te kunnen vermijden als bezoeker, of om bezoekers te kunnen spreiden als bestemming, is inzicht in actuele bezoekersstromen van belang.
Afgelopen zomer is hier door veel destinatiemanagementorganisaties door het hele land hard aan gewerkt in de vorm van pilots. Nu de lente er aankomt, buiten recreëren weer vanzelfsprekender wordt en het toeristisch seizoen (voor zover mogelijk) weer start, is ook voor het aankomend toeristisch seizoen belangrijk om inzicht in bezoekersstromen te hebben. En natuurlijk hierover te kunnen communiceren met (potentiële) bezoekers van voorzieningen of (natuur)gebieden.
In dit artikel leest u over de noodzaak van druktemonitoring ook na de coronapandemie, en geven we aanbevelingen waar de nieuwe generatie druktemonitors aan moet voldoen om nog beter te functioneren.
Waarom een druktemonitor?
Op bepaalde momenten en op bepaalde plekken is het druk, soms zelfs té druk. Op andere plekken is het juist rustig, misschien soms wel té rustig. Deze piekbelasting of ruimte voor meer bezoekers op bepaalde plekken, valt vaak weg in de data en cijfers. Hierdoor is er ook weinig cijfermatige inzicht in de problematiek die drukte met zich meebrengt. Maar niet alleen vanwege cijfermatig inzicht, maar ook om andere redenen is het belangrijk inzicht te krijgen in drukte en daarmee managen van bezoekersstromen belangrijk:
- Voor de leefbaarheid, de balans tussen het aantal bewoners en bezoekers, tussen bezoekers en de draagkracht van de leefomgeving, maar ook vanwege overbelasting van (natuur)gebieden, bestemmingen of locaties.
- Drukte heeft invloed op de beleving van bezoekers, té druk kan afschrikken en afbreuk doen aan de ervaring ter plekke, té rustig kan te weinig voorzien in de behoefte aan reuring en levendigheid van de bezoeker.
- Vanwege veiligheid, momenteel zeer actueel door de uitbraak van het coronavirus en het belang van afstand kunnen houden, maar ook belangrijk in het kader van veilige capaciteiten (en gevaarlijke, té drukke situaties voorkomen).
In verschillende vormen, maten, schaalniveaus en meettechnieken zijn afgelopen zomer verschillende instrumenten ontwikkeld. In een korte tijd is er veel mogelijk gemaakt, en voor dat moment het best beschikbare. De Monitor Bezoekersdrukte in Gelderland heeft zelfs een internationale prijs gewonnen voor de druktemonitor. Hoewel de instrumenten in korte tijd veel mogelijk hebben gemaakt, zijn een aantal verbeterpunten nodig om ook in doe toekomst effectief drukte te kunnen meten en bezoekersstromen in goede banen te leiden, ook ná de coronapandemie.
Hoe nu verder?
Momenteel werken verschillende partijen in Nederland aan een instrument voor aankomend toeristisch seizoen. De leerervaringen van de instrumenten van afgelopen zomer worden meegenomen. Er wordt gepraat met experts vanuit verschillende invalshoeken, denk aan inzichten over gedrag van mensen, crowdmanagement, de gebruiksvriendelijkheid voor de consument, maar ook met gebiedspartijen. De lokale kennis over een bestemming of gebied waar drukte wordt gemeten, is namelijk belangrijk om data te kunnen duiden. En misschien nog wel belangrijker, de technische mogelijkheden worden veelvuldig onderzocht. Met welke meetmethoden kan real-time inzicht verkregen worden, hoe kan de data objectief en accuraat gemeten worden, en ook nog voldoen aan privacywetging?
Opgesteld met behulp van experts uit verschillende invalshoeken, onderscheiden we een aantal kwaliteitseisen en criteria waaraan de nieuwe generatie instrumenten idealiter aan zou moeten voldoen. Zo zijn er een aantal technische criteria te onderscheiden: een druktemonitor moet doelgericht moet zijn, op basis van een objectieve meting en op basis van data (data gestuurd) en niet op basis van eigen invoer van gegevens. Daarmee zorg je voor een betrouwbaar, accuraat en efficiënt instrument dat niet afhankelijk is van de inzet van mensen (arbeidsextensief). Wanneer we kijken naar de werking en inzetbaarheid van een instrument, is het belangrijk dat een monitor jaarrond beschikbaar is. Alhoewel we nu telkens praten over aankomende zomer, is juist een druktemonitor die jaarrond beschikbaar is van meerwaarde omdat drukte of spreiding van bezoekers niet alleen van toepassing zijn in het hoogseizoen. Ook het schaalniveau is belangrijk: idealiter is deze op meerdere schaalniveaus toe te passen. Voor een effectieve inzetbaarheid van een druktemonitor, moet deze ook rekening houden met al bestaande drempelwaarden die gehanteerd worden. Rustige plekken die rustig moeten blijven (bijvoorbeeld op basis van de recreatiezonering) kunnen in een druktemonitor niet als alternatief worden aangereikt aan bezoekers. Tot slot is het natuurlijk ook belangrijk dat een monitor ingericht is op de consument en gebruiksvriendelijk is: eenvoudig te raadplegen, makkelijk vindbaar, toegankelijk, maar ook relevant voor de consument. Wat is voor de gebruiker de meerwaarde om een instrument te raadplegen? Deze, en meer, criteria spelen een belangrijke rol bij de nieuwe generatie druktemonitors. Er is op dit moment echter nog geen instrument of meettechniek beschikbaar die aan alle gedefinieerde kwaliteitseisen en criteria kan voldoen. Kortom, er is nog geen gouden ei.
Een druktemonitor, en dan?
Maar, met alleen het ontwikkelen van een druktemonitor ben je er nog niet. Een druktemonitor is het meetinstrument dat inzicht geeft in de drukte en hierover communiceert naar (potentiële) bezoekers en inwoners. De volgende stap is om vervolgens te handelen naar aanleiding van deze inzichten en drukte te reguleren en/of beleid te ontwikkelen.
Wat is dan wel het doel van een druktemonitor? Dat is een eerste instantie (op korte termijn) operationeel, namelijk real-time en actueel inzicht te geven in bezoekersstromen. Vervolgens kunnen met deze inzichten bezoekersstromen maatregelen worden opgesteld om bezoekersstromen te reguleren, of kan er gestuurd worden op het gedrag van de bezoeker, denk aan het stimuleren van bezoekers om op een ander moment te komen, om naar een andere locatie te gaan, om thuis te blijven of om vooraf een toegangsbewijs aan te schaffen. Op lange termijn kan het ook bijdragen aan het spreiden van bezoekers in tijd en ruimte doordat een monitor inzicht geeft in historische data en patronen zichtbaar worden. Daarnaast biedt het op lange termijn ook hopelijk inzichten in de capaciteit die een bestemming aankan, zonder dat de draagkracht overschreden wordt. De druktemonitor is daarmee een middel om een doel te bereiken, namelijk het sturen op balans tussen toeristische druk en draagkracht van de leefomgeving. Inzicht in actuele bezoekersdrukte (van zowel inwoners als bezoekers) is een randvoorwaarde om goede beslissingen te maken over bestemmingsmanagement.
Een druktemonitor de nieuwe buienradar?
Het blijft pionieren. Er is nog geen ultieme oplossing die het mogelijk maakt om aan alle verschillende criteria en kwaliteitseisen te voldoen. Maar, als we zien hoeveel werk er is verzet afgelopen jaar en hoe er in een enorme korte tijd en onder tijdsdruk, zoveel verschillende instrumenten zijn opgesteld, zien we aankomend seizoen hoopvol in. De technologische ontwikkelingen gaan snel en dit biedt veel mogelijkheden om hopelijk straks real-time bezoekersstromen te kunnen meten. En dat we, ook ná corona, met z’n allen een druktemonitor bekijken voordat we ergens naartoe gaan om te recreëren. Wordt dit de toekomst? De nieuwe buienradar die we raadplegen voordat we op pad gaan? We volgen de ontwikkelingen op de voet en die beloven in ieder geval al veel goeds!
Meer weten over bezoekersstromen, druktemonitoring en bestemmingsmanagement? Neem dan contact op met Sanne Meekes, via meekes@ruimteenvrijetijd.nl of 06-151255153.
