Over toeristisch ondernemerschap: hoe leer je surfen?

Het begon alvast indrukwekkend. De volle zaal werd verduisterd, en met een lasershow, muziek en beelden van vakantieparken in heel Nederland werden we alvast in de stemming gebracht. Ik denk dat veel mensen die dit mogelijk lezen al wel weten waar ik op doel, omdat ze er wellicht zelf ook waren: het nationale congres Vitale Vakantieparken, dat begin juni werd georganiseerd in Assen.

Maar ook toen het flitsende en technische karakter, waar ik wellicht al vrij snel van onder de indruk ben, plaats maakte voor het inhoudelijke gesprek, bleek ik blij verrast door deze dag. Het tweede nationale congres op dit thema was echt druk bezocht en blijkbaar belangrijk genoeg voor honderden mensen om vanuit het hele land naar Assen toe te komen. Een mooi moment om ervaring met elkaar uit te wisselen, om elkaar hierover te ontmoeten, om te leren van elkaar. Ik proefde veel interesse, veel gedrevenheid, veel trots en soms ook veel openheid over wat we met elkaar nog niet weten, want het blijft complexe materie.

 

Je kunt de golven niet tegenhouden, maar je kunt wel leren surfen

 

Zelf mocht ik, samen met HISWA-RECRON, onder meer een workshop verzorgen over toeristisch ondernemerschap. In alle aandacht voor de problematiek op vakantieparken dreigt nog wel eens onder te sneeuwen dat het merendeel van de bedrijven vitaal zijn, in welke regio je ook komt. Daarom was ik blij dat ik samen met Jeffrey Belt van HISWA-RECRON, maar vooral samen met een aantal fantastische ondernemers in een panel, invulling mocht geven aan de vraag: ‘wat hebben vitale ondernemers nodig?’

In de introductie van Jeffrey zat wat mij betreft een inspirerende quote over wat de essentie van ondernemerschap is: ‘Je kunt de golven niet tegenhouden, maar je kunt wel leren surfen’. Het sloot aan bij een aantal eigen bevindingen die ik mocht delen met de zaal. Want er komen zeker veel golven op de sector af. Wacht u de golf van de personeelsproblematiek, de energie- en verduurzamingsopgave (waar de sector nog deels aan het begin staat van een belangrijke transitie), van ruimtelijke opgaven in relatie tot soms nog wel een starre regelgeving? Zo maar een greep uit de golven waar de sector mee te maken heeft. Deze kan je als individuele ondernemer niet beïnvloeden, maar ‘je kunt wel leren surfen’.

 

6 kwaliteiten om te leren ‘surfen’

Ik vond de beeldspraak van het surfen zo mooi, omdat het uitgaat van de kracht van de vitale ondernemer zelf. Hoe hoog de golven ook zijn, de ondernemer altijd zal proberen te zoeken naar kansen. Door de oogharen heen zie ik dan ook 6 kwaliteiten van ondernemers die succesvol zijn:

1. Kruip niet in de slachtofferrol. Met veel respect kijk ik naar ondernemers die ondanks tegenslagen, of grote uitdagingen, niet in de hoek kruipen en gaan klagen, maar altijd op zoek gaan naar kansen. Die zoeken naar wat wél kan, die de lange adem gebruiken, die van de surfplank vallen, maar toch weer opstaan. De tegenhanger is de ondernemer die gefrustreerd raakt, verzuurd raakt, en vanuit die positie nooit meer rechtop op de surfplank komt te staan.
2. Bewustzijn over de doelgroep en daar naar durven handelen. Keer op keer zie ik dat ondernemers die succesvol zijn hun doelgroep kennen en doorgronden. Die keuzes durven te maken in hun doelgroep en ook aan durven te geven dat sommige doelgroepen dus niet passen op het bedrijf. ‘Iedereen is bij mij welkom’ klinkt gastvrij, maar dreigt een holle term te worden als je daarmee niet meer onderscheidend bent, als niemand weet waar je nog voor staat.
3. (Online) marketing is een vak. In de huidige tijd is online marketing steeds complexer geworden. De tijd dat je als ondernemer je eigen website kon bouwen (of zoals nog steeds gebeurt: één van je gasten je website laat bouwen of beheren) is eigenlijk echt wel voorbij. Hoe zorg je dat je vindbaar en boekbaar bent, hoe sluit je je website aan bij wat je doelgroep aantrekkelijk vindt, hoe verbind je je website aan je social media strategie? Het is zo complex geworden dat ondernemers, en misschien wel juist de goede ondernemers, ook weten dat ze hierbij expertise nodig hebben die ze wellicht zelf niet in huis hebben.
4. Op zoek naar partnerships. Inspirerend vind ik om te zien hoe vitale ondernemers vaak niet alleen kijken naar hun eigen bedrijf, maar ook naar hun omgeving. Die de samenwerking zoeken met collega’s, die op zoek gaan naar wat ze kunnen betekenen voor maatschappelijke organisaties en hun eigen dorp of stad in de omgeving, die nadenken over duurzaamheid en biodiversiteit op hun bedrijf. Dat doen ze zodat ze niet alleen economische waarde toevoegen, maar ook bijdragen aan andere maatschappelijke opgaven.
5. Ruimte geven binnen familiebedrijven. We hebben gelukkig nog heel veel familiebedrijven in de sector. Bedrijven die overgaan van vader en moeder op zoon of dochter en misschien al wel op de volgende generatie. Hoe prachtig dit ook is, zo complex is het vaak ook. De jonge generatie heeft vaak het gevoel dat de oude generatie nog over de schouder meekijkt. Soms is dat daadwerkelijk het geval en is de opgave aan de oudere generatie om de jonge generatie de ruimte te geven om nieuwe keuzes te maken. Soms zit het vooral nog in de hoofden van de nieuwe generatie: al geeft vader of moeder de ruimte om zelf keuzes te maken, je moet deze ruimte ook durven te nemen. Complex en gevoelig, maar o zo belangrijk voor een succesvol bedrijf.
6. Kwetsbaarheid: open staan voor feedback, ideeën en expertise. Hoe dapper zijn veel ondernemers die zich kwetsbaar durven op te stellen. Die ondanks dat ze heel goed bezig zijn en een prachtig mooi lopend bedrijf hebben, zien dat ze nooit alles zelf kunnen overzien. Die zien dat dat vreemde ogen en expertises die ze zelf niet hebben, kunnen zorgen voor aanvullende waarden. Die zich af en toe eens laten coachen, die zichzelf een spiegel durven voorhouden, die ook luisteren naar welke expertise in het eigen team zit. De meest krachtige ondernemer is mijn ogen de ondernemer die zich kwetsbaar durft op te stellen.

Ik vond het prachtig om te merken dat de ondernemers die ik in het panel had zitten (Luuk Jansen van Camping Roland, Angelique Joosten van Recreatiepark de Leistert, Bianca Veneklaas van Camping de Holterberg en Dian van den Heuvel van Kriemelberg Bushcamp) stuk voor stuk bij hun inbreng illustreerden hoe zij die surfplank telkens opnieuw wisten te bestijgen. Het deed me weer beseffen in wat voor mooie sector ik werkzaam mag zijn!