Nationaal Park Hollandse Duinen: balans tussen natuur en recreatie
Tussen Hoek van Holland en Hillegom strekt zich een bijzonder natuurgebied uit: het Nationaal Park Hollandse Duinen (NPHD). Dit park van grofweg 450 km² vormt een uniek mozaïek van duinen, stranden, bossen, landgoederen, parken, veenweiden, bollenvelden en stedelijke gebieden. De ligging langs de drukbevolkte Zuid-Hollandse kust maakt het tot een waardevolle plek waar natuur, recreatie en stedelijk leven samenkomen.
Waarom balans belangrijk is in NPHD
Het is juist deze combinatie van natuurlijke rijkdom en intensief gebruik die vraagt om zorgvuldig bestemmingsmanagement. Want wat mooi is, moet mooi blijven. Daarom werken het Nationaal Park Hollandse Duinen, de provincie Zuid-Holland en Dunea nauw samen om de balans tussen recreatie en natuurbescherming te bewaken.
Om die balans goed te kunnen beheren, was meer inzicht nodig in twee zaken:
-
Hoe gebruiken bezoekers het gebied? (Wandelen, fietsen, honden uitlaten, etc.)
-
Waar is de natuur kwetsbaar voor verstoring?
Niet alle delen van het gebied zijn even robuust. Sommige planten- en diersoorten zijn erg gevoelig, bijvoorbeeld voor geluid, betreding of loslopende honden. Te veel recreatie kan hier dus schade aanrichten.
Onderzoek naar recreatiedruk en natuurkwetsbaarheid
Samen met beheerders en andere partners hebben we een gedetailleerde analyse gemaakt. Elk gebied van NPHD kreeg twee profielen:
-
Een recreatieprofiel (A t/m D): van intensief tot extensief recreatief gebruik.
-
Een natuurprofiel: met informatie over de ecologische gevoeligheid van het gebied.
Door deze profielen te combineren op kaarten, ontstaat een helder beeld: waar gaat het goed, en waar zijn risico’s op overbelasting van de natuur?
Resultaten: bescherming en kansen
Uit de analyse blijkt dat in ongeveer 70% van de Natura 2000-gebieden de recreatiedruk al relatief laag is (categorie C of D). Toch zijn er een tiental locaties waar de balans onder druk staat. In deze kwetsbare gebieden is recreatie mogelijk schadelijk voor het behalen van de natuurdoelen.
Hoewel er binnen de Natura 2000-gebieden weinig ruimte is voor extra recreatie, blijkt er juist aan de randen — in overgangszones en het achterland — wél potentieel te liggen. Hier kunnen we het recreatieaanbod versterken en zo de kwetsbare natuur ontzien. We hebben berekend hoeveel extra recreatieruimte nodig is om de groeiende bevolking en het toerisme in de regio op te vangen. Deze knelpunten en kansen zijn overgedragen aan de terreinbeheerders voor verder onderzoek en eventuele maatregelen.
Auteurs